E-ticaret sektörünün hızla büyümesiyle birlikte dropshipping iş modeli, Türkiye’de de giderek daha fazla girişimcinin ilgisini çekmeye başladı. Düşük başlangıç maliyeti ve stok riski bulunmaması nedeniyle cazip görünen bu iş modeli, beraberinde önemli yasal ve vergisel sorumluluklar getiriyor. Türkiye’deki mevzuat çerçevesinde dropshipping yapmak isteyen girişimciler, karmaşık görünen vergi yükümlülükleri ve resmi süreçler konusunda sıklıkla belirsizlik yaşıyor.

Bu kapsamlı rehberde, Türkiye’de dropshipping yaparken karşılaşabileceğiniz tüm vergi yükümlülüklerini, yasal gereklilikleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı bir şekilde ele alacağız. Başlangıç seviyesinden orta seviyeye kadar teknik bilgiye sahip okuyucularımız için hazırlanan bu makale, dropshipping işletmenizi yasal çerçevede kurmanız ve yönetmeniz için gereken tüm bilgileri sunmaktadır.

Dropshipping Nedir ve Türkiye’deki Yasal Durumu

Dropshipping Tanımı ve İş Modeli

Dropshipping, satıcının ürünleri stoklamadan müşterilere ulaştırdığı bir e-ticaret iş modelidir. Bu modelde, müşteri siparişi verdikten sonra satıcı, ürünü doğrudan tedarikçiden müşteriye gönderir. Türkiye’de dropshipping yapanlar genellikle yurt dışından (özellikle Çin, ABD veya Avrupa ülkelerinden) ürün tedarik ederek Türk müşterilere satış yapmaktadır.

Bu iş modelinin temel karakteristikleri şunlardır:

  • Satıcı ürünü hiç elinde bulundurmaz
  • Sipariş alındıktan sonra tedarikçiye iletilir
  • Teslimat doğrudan tedarikçiden müşteriye yapılır
  • Kar marjı, satış fiyatı ile tedarikçi fiyatı arasındaki farktan oluşur

Türkiye’deki Yasal Çerçeve

Türkiye’de dropshipping faaliyetleri, mevcut ticaret kanunları ve vergi mevzuatı çerçevesinde değerlendirilmektedir. Özel bir dropshipping yasası bulunmaması nedeniyle, bu faaliyetler genel ticari işlemler kapsamında ele alınmaktadır.

Türk Ticaret Kanunu ve İthalat Yönetmeliği çerçevesinde, dropshipping yapan kişi ve kurumların aşağıdaki durumları dikkate alması gerekmektedir:

  • Ticari faaliyet olarak kabul edilir
  • İthalat işlemi gerçekleştirir
  • Vergi mükellefi konumunda bulunur
  • Tüketici haklarına ilişkin yükümlülükler taşır

Vergi Yükümlülükleri ve KDV İşlemleri

Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi

Dropshipping faaliyetlerinden elde edilen gelirler, vergi türü bakımından işletmenin hukuki yapısına göre değişiklik göstermektedir:

Gerçek Kişi Mükellefler İçin:

  • Ticari kazanç olarak değerlendirilir
  • Gelir vergisi oranları (%15, %20, %27, %35) uygulanır
  • Yıllık gelir beyannamesi verilmesi zorunludur
  • Aylık gelir tutarına göre geçici vergi ödenir

Tüzel Kişi Mükellefler İçin:

  • Kurumlar vergisi (%20) uygulanır
  • Aylık geçici vergi ödemeleri yapılır
  • Yıllık kurumlar vergisi beyannamesi verilir

KDV Uygulamaları

Dropshipping işlemlerinde KDV uygulaması oldukça karmaşık bir konu olup, işlemin niteliğine göre farklılık göstermektedir:

Yurt İçi Satışlarda KDV:

  • Müşteriye yapılan satışta %18 KDV uygulanır
  • Fatura düzenleme yükümlülüğü bulunur
  • KDV beyannamesi ile beyan edilir

İthalat İşlemlerinde KDV:

  • İthalat sırasında %18 KDV ödenir
  • Gümrük idaresinde tahsil edilir
  • İndirim hakkı kullanılabilir

Tedarikçiden Alımlarda:

  • Yurt dışından alımlarda KDV uygulanmaz
  • Ancak ithalat KDV’si ödenir
  • Gider pusulası düzenlenir

Muhtasar Beyanname Yükümlülükleri

Çalışan istihdam eden dropshipping işletmeleri için muhtasar beyanname yükümlülükleri şunlardır:

  • Aylık muhtasar beyanname verilir
  • Gelir vergisi stopajı uygulanır
  • SGK primleri kesinti yapılır
  • İşsizlik sigortası primi hesaplanır

Şirket Kurulumu ve Yasal Gereklilikler

Şirket Türü Seçimi

Dropshipping faaliyeti için en uygun şirket türlerinin karşılaştırması:

Limited Şirket:

  • Minimum 10.000 TL sermaye
  • Ortak sorumluluğu sınırlı
  • Kurulum süreci 1-2 hafta
  • Yıllık beyanname yükümlülüğü

Anonim Şirket:

  • Minimum 50.000 TL sermaye
  • Halka açılma imkanı
  • Daha karmaşık yönetim yapısı
  • Büyük ölçekli işletmeler için uygun

Şahıs Şirketi:

  • Minimum sermaye yok
  • Tam sorumluluk
  • Basit kuruluş
  • Küçük işletmeler için uygun

Ticaret Sicil Kaydı

Ticaret sicil kaydı için gerekli belgeler ve adımlar:

  1. Şirket Kuruluş Dökümanları:
    • Ana sözleşme
    • Yönetim kurulu kararları
    • İmza sirküleri
    • Sermaye taahhüt belgesi
  2. Sicil Tescil İşlemleri:
    • Ticaret sicil müdürlüğüne başvuru
    • Tescil ücreti ödenmesi
    • İlan yayınlanması
    • Sicil gazetesinde ilan
  3. İş Yeri Açma İzni:
    • Belediyeye başvuru
    • İş yeri uygunluk belgesi
    • Çevre izinleri (gerekirse)
    • Yangın güvenlik raporu

Vergi Levhası ve Diğer İzinler

Vergi mükellefi olmak için gereken adımlar:

Vergi Levhası Başvurusu:

  • İkametgah belgesi
  • İş yeri kira sözleşmesi
  • Kimlik fotokopisi
  • Faaliyet belgesi

Diğer Gerekli İzinler:

  • İthalatçı belgesi
  • Gümrük müşavirliği anlaşması
  • E-ticaret siteleri için bilgi işlem izni
  • Veri koruma kayıt yükümlülüğü

Gümrük ve İthalat Süreçleri

GTİP Kodları ve Sınıflandırma

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) kodları, ithal edilen ürünlerin doğru sınıflandırılması için kritik önem taşır:

GTİP Kodu Belirleme:

  • Ürün özelliklerine göre kod seçimi
  • Gümrük vergi oranını belirler
  • İstatistik amaçlı kullanılır
  • Yanlış kodlama cezai yaptırım getirir

Yaygın Dropshipping Ürünleri İçin GTİP Kodları:

  • Elektronik eşyalar: 8500-8700 serisi
  • Tekstil ürünleri: 6100-6300 serisi
  • Oyuncaklar: 9500 serisi
  • Kozmetik ürünler: 3300 serisi

Gümrük Beyannamesi İşlemleri

İthalat gümrük beyannamesi düzenleme süreci:

  1. Ön Hazırlık:
    • Fatura ve sevk evrakları
    • GTİP kodu belirleme
    • Değer tespiti
    • Menşe belgesi kontrolü
  2. Beyanname Düzenleme:
    • BILGE sistemi üzerinden giriş
    • Beyanname bilgileri girişi
    • Ek belgeler yüklenmesi
    • Teminat gösterimi
  3. Gümrük Kontrolü:
    • Belge kontrolü
    • Fiziki muayene (gerekirse)
    • Laboratuvar analizi (gerekirse)
    • Vergi tahakkuku

İthalat Vergileri ve Hesaplama

Dropshipping işlemlerinde karşılaşılan vergi türleri:

Gümrük Vergisi:

  • Ürün kategorisine göre %0-25 arası
  • AB menşeli ürünlerde genellikle %0
  • Üçüncü ülke menşeli ürünlerde değişken

İthalat KDV’si:

  • Tüm ithalat işlemlerinde %18
  • Gümrük değeri + gümrük vergisi üzerinden
  • İndirim hakkı kullanılabilir

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV):

  • Belirli ürün gruplarında
  • Alkollü içecekler, tütün, otomobil vb.
  • Ürüne göre değişken oranlar

Vergi Hesaplama Örneği:

  • Ürün değeri: 1.000 TL
  • Gümrük vergisi (%10): 100 TL
  • Vergi matrahı: 1.100 TL
  • KDV (%18): 198 TL
  • Toplam ödenecek: 298 TL

Yasal Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tüketici Hakları ve Sorumluluklar

Dropshipping yapan işletmelerin tüketicilere karşı yükümlülükleri:

Cayma Hakkı:

  • 14 gün cayma hakkı tanınmalı
  • İade masrafları karşılanmalı
  • Ürün bedelinin iadesinde gecikme faizi
  • Uygun olmayan ürünlerde iade zorunluluğu

Bilgilendirme Yükümlülükleri:

  • Satış öncesi ürün bilgilendirmesi
  • Teslimat süresi bildirimi
  • İletişim bilgilerinin paylaşılması
  • Garanti ve servis bilgileri

Kargo ve Teslimat Sorumlulukları:

  • Teslimat süresine uyma
  • Hasarlı teslimat sorumluluğu
  • Kayıp gönderilerin tazmin edilmesi
  • Kargo sigortası düzenleme

Ürün Güvenliği ve Sorumluluk

Dropshipping işletmelerinin ürün güvenliği konusunda dikkat etmesi gerekenler:

CE İşareti ve Uygunluk:

  • AB pazarına sunulan ürünlerde zorunlu
  • Güvenlik standartlarına uygunluk
  • Teknik dosya hazırlama yükümlülüğü
  • Uygunsuz ürünlerde yasal sorumluluk

Ürün Sorumluluğu Sigortası:

  • Üçüncü kişilere zarar durumunda koruma
  • Maddi ve manevi tazminat kapsamı
  • Mahkeme masrafları karşılama
  • Yıllık prim ödemeleri

Yasaklı ve Kısıtlı Ürünler:

  • Silah ve mühimmat
  • Uyuşturucu ve kimyasal maddeler
  • Telif hakkı ihlali ürünler
  • Sağlık Bakanlığı izni gerektiren ürünler

Veri Koruma ve Gizlilik

KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) kapsamındaki yükümlülükler:

Veri İşleme İlkeleri:

  • Açık rıza alınması
  • Amaca uygun veri işleme
  • Veri minimizasyonu ilkesi
  • Güvenlik tedbirleri alma

Müşteri Bilgilerinin Korunması:

  • Kişisel verilerin şifrelenmesi
  • Yetkisiz erişimi önleme
  • Veri saklama sürelerinin belirlenmesi
  • Veri ihlali durumunda bildirim

Pratik Öneriler ve İyileştirme Stratejileri

Mali İşler Yönetimi

Dropshipping işletmenizin mali işlerini düzenli tutmak için öneriler:

Muhasebe Kayıtları:

  • Günlük satış kayıtlarının tutulması
  • Gider belgelerinin sistematik arşivlenmesi
  • Nakit akış tablosunun hazırlanması
  • Aylık finansal raporların takibi

Vergi Planlaması:

  • Vergiden kaçınma değil, vergi optimizasyonu
  • Yasal indirimlerden yararlanma
  • Geçici vergi ödemelerinin planlanması
  • Vergi danışmanı ile düzenli görüşmeler

Tedarikçi İlişkileri Yönetimi

Güvenilir tedarikçi ağı oluşturma stratejileri:

Tedarikçi Değerlendirme Kriterleri:

  • Ürün kalitesi ve tutarlılığı
  • Teslimat sürelerine uyum
  • İletişim kalitesi
  • Fiyat rekabetçiliği
  • Ödeme koşulları esnekliği

Sözleşme ve Anlaşma Yönetimi:

  • Yazılı tedarikçi sözleşmeleri
  • Kalite standartları belirleme
  • İade ve değişim koşulları
  • Sorumluluk paylaşımı

Teknoloji ve Otomasyon

İş süreçlerini otomatikleştirmek için araçlar:

E-ticaret Platform Entegrasyonu:

  • Satış kanallarının entegrasyonu
  • Stok takip sistemleri
  • Otomatik fatura düzenleme
  • Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM)

Mali İşler Yazılımları:

  • Bulut tabanlı muhasebe programları
  • Vergi beyannamesi hazırlama araçları
  • Gümrük işlemleri takip sistemleri
  • Finansal analiz araçları

Sonuç ve Öneriler

Türkiye’de dropshipping yapmak, doğru yasal çerçevede yaklaşıldığında karlı ve sürdürülebilir bir iş modeli olabilir. Ancak bu faaliyetin beraberinde getirdiği vergi yükümlülükleri ve yasal sorumlulukları göz ardı etmek, ciddi mali ve hukuki sorunlarla karşılaşmanıza neden olabilir.

Bu rehberde ele aldığımız temel noktalar şunlardır:

  • Dropshipping faaliyetleri ticari işlem olarak değerlendirilir ve vergi yükümlülüğü doğurur
  • Şirket kuruluşu ve ticaret sicil kaydı zorunlu adımlardır
  • Gümrük işlemleri ve ithalat vergileri doğru hesaplanmalıdır
  • Tüketici hakları ve ürün güvenliği konularında dikkatli olunmalıdır
  • Veri koruma yükümlülükleri yerine getirilmelidir

Başarılı Bir Dropshipping İşletmesi İçin Önerilerimiz:

  1. Profesyonel Destek Alın: Vergi danışmanı, hukuk müşaviri ve gümrük müşaviri ile çalışın
  2. Güncel Kalın: Mevzuat değişikliklerini takip edin
  3. Kayıt Tutun: Tüm işlemlerinizi detaylı belgelendirin
  4. Sigorta Yapın: Ürün sorumluluğu ve mesleki sorumluluk sigortası yaptırın
  5. Eğitim Alın: E-ticaret ve vergi mevzuatı konularında kendinizi geliştirin

Dropshipping sektörünün dinamik yapısı, sürekli öğrenme ve uyum sağlama gerektirmektedir. Yasal yükümlülüklerinizi eksiksiz yerine getirerek, müşteri memnuniyetini ön planda tutarak ve kaliteli ürün/hizmet sunarak sektörde başarılı olabilirsiniz.

Son olarak, bu makalede sunulan bilgiler genel nitelikte olup, her işletmenin kendine özgü durumu bulunabilir. Spesifik durumunuz için mutlaka konusunda uzman kişilerden profesyonel destek almanızı öneririz. Dropshipping yolculuğunuzda başarılar dileriz.